Zajęcia logopedyczne

Ogólne zajęcia logopedyczne odbywają się raz w tygodniu i prowadzone są z całą grupą przez Panią Beatę Bonik. Trwają ok. 30 – 40 minut.

Program zajęć obejmuje ćwiczenia usprawniające pracę narządów artykulacyjnych ( „gimnastyka buzi i języka” ) a także ćwiczenia oddechowe, słuchowe, głosowe ( fonacyjne i rezonacyjne ) oraz leksykalne. Są one dobrane stosownie do wieku i możliwości dzieci.

Wiele uwagi poświęcamy ćwiczeniu syntezy i analizy sylabowej i głoskowej.

Celem zajęć jest stymulacja rozwoju mowy i kompetencji językowych dzieci.

Każde dziecko zgłoszone  do przedszkola objęte jest programem badań przesiewowych, które umożliwiają ocenę rozwoju mowy dziecka i poprawności artykulacji, a także stanowią podstawę indywidualnej pracy logopedy z dzieckiem. Badania te są powtarzane przynajmniej raz w roku, co umożliwia stałą obserwację rozwoju mowy dziecka oraz natychmiastową reakcję w razie pojawienia się jakichkolwiek nieprawidłowości.

Poza zajęciami grupowymi prowadzone są również zajęcia indywidualne ( korekta wad wymowy, wspomaganie rozwoju mowy ). Trwają one od 10 do 20 minut.

Rodzice mają możliwość korzystania z konsultacji logopedycznych.

Informacje o wynikach badań i formach pracy na zajęciach logopedycznych w przedszkolu są przekazywane rodzicom, bowiem efekt pracy logopedy uzależniony jest w poważnym stopniu od współpracy z rodzicami i systematycznej pracy z dzieckiem w domu. 

 

Prezentujemy wybrane przykłady ćwiczeń, które pojawiają się na zajęciach grupowych a także w indywidualnej pracy z dzieckiem:

Zapraszamy do zapoznania się z nimi – mamy nadzieję, że rodzice zechcą wprowadzić je do wspólnych rodzinnych zabaw.

ZALECENIA DOTYCZĄCE PRACY Z MŁODSZYMI DZIEĆMI.

 

1. . Ćwiczenia i zabawy usprawniające motorykę narządów artykulacyjnych. Gimnastyka buzi i języka. 

 

 
Ćwiczenia i zabawy motoryczne czyli tzw. „gimnastyka buzi i języka” stanowią podstawowy element pracy logopedy i służą usprawnieniu narządów artykulacyjnych czyli języka, warg, policzków, żuchwy.

Sprawność aparatu artykulacyjnego ma ogromny wpływ na wyrazistość mówienia, dlatego język, policzki i wargi wymagają odpowiedniej i systematycznej gimnastyki. Efektem ćwiczeń jest nie tylko sprężystość tej części aparatu mowy, ale także dobra koordynacja ruchowo – słuchowa i ruchowo – wzrokowa, co ma związek nie tylko z rozwojem mowy, ale także z ogólnym rozwojem dziecka.

W czasie zabawy ( pracy ) z dzieckiem zawsze zwracamy uwagę na to, by ćwiczenia były wykonywane precyzyjnie, ruchy warg i języka muszą być wyraziste, dokładne, zgodne z poleceniem. W wielu ćwiczeniach pilnujemy, by buzia była szeroko otwarta, to znaczy że broda musi być opuszczona i nieruchoma, pilnujemy by  nie przesuwała się na boki, nie podjeżdżała do góry w trakcie ćwiczenia.

Najlepiej ćwiczenia te wykonywać przy lusterku, choć można także wykorzystać każdą inną sytuację, kiedy dziecko ma ochotę na  zabawę, nawet bez lusterka, np. w czasie jazdy samochodem.

Robienie dziwnych i zabawnych min to ćwiczenia motoryczne bardzo ważne w pracy logopedy, są przy tym bardzo lubiane nawet przez małe dzieci.

Proszę zwrócić szczególną uwagę na ćwiczenia unoszenia języka do górnych zębów, górnej wargi, podniebienia – bez pionizacji języka trudno będzie dziecku wymawiać takie głoski jak: sz, ż, cz, dż, r.

 

Przykłady ćwiczeń i zabaw:

1. Wysuwamy język jak najdalej do przodu a potem chowamy go, jak najdalej, do buzi. Powtarzamy kilkakrotnie bez zamykania ust.
2. Wysuwamy język na przemian wąski i szeroki. Na początku ruchy są wolne, potem stopniowo coraz szybsze.
3. Oblizujemy czubkiem języka górną wargę. Buzia jest szeroko otwarta, broda nieruchoma. Podobnie  oblizujemy dolną wargę a potem oblizujemy usta dookoła.
4. Buzia szeroko otwarta, dotykamy czubkiem języka na przemian lewego i prawego kącika ust.
5. Łaskotanie czubkiem języka za ząbkami: przesuwamy  język w obie strony po dziąsłach tuż za górnymi ząbkami. Usta szeroko otwarte. Podobnie wykonujemy ćwiczenie za dolnymi zębami.
6. Usta szeroko otwarte, dotykamy czubkiem języka na przemian górnej wargi i dolnej wargi. Podobnie – dotykamy do górnych i do dolnych ząbków ( język skacze : góra – dół ).
7. Nadymamy policzki przy zwartych mocno wargach, potem mocno wypuszczamy powietrze ( „grubasy” ), następnie wciągamy policzki ( „chudzielce” )
8.  ”Liczenie ząbków” – czubek języka dotyka kolejno każdego ząbka u góry, licząc od jednej strony do drugiej, i z powrotem.
9.  „Język podskakuje za górnymi zębami” – czubek języka uderza o wałek dziąsłowy za zębami, najpierw wolno, potem stopniowo coraz szybciej. Usta szeroko otwarte. Broda nieruchoma.
10. Rysowanie czubkiem języka kółek na podniebieniu : czubek języka „rysuje” kółka – okrągłe, raz mniejsze, raz większe – za górnymi ząbkami. Buzia szeroko otwarta, broda nieruchoma.
11. Masujemy policzki Buzia zamknięta, język wypycha raz jeden policzek, raz drugi.
12.  „Kotek pije mleczko” – wysuwamy język do przodu i zagarniamy szybciutko „łyżeczkę” do buzi.
13. Buzia ściągnięta w dzióbek – „całuski” ( ważny jest wyraźny ruch warg).
14. Buzia zamknięta, usta rozsuwają się szeroko „W uśmiech” i ściągają „W dzióbek”
15.  „Rybi  pyszczek” – buzia ściągnięta w kółeczko, otwiera się i zamyka, mocno pracują obie wargi.
16. Parskanie konika – wargi swobodne, rozluźnione, przy dmuchnięciu drgają.
17. „Konik”  klaskanie językiem o podniebienie, wargi na przemian rozsuwają się i ściągają w dzióbek.
18. „Ząbki zajączka” – górna warga, podciągnięta do góry, odsłania górne ząbki.
19. „Kaczy dzióbek” – usta ściągnięte w dziobek i wysunięte do przodu otwierają się i zamykają; można pomóc sobie przytrzymując policzki rękoma.

 

2. Ćwiczenia i zabawy głosowe.

Są to ćwiczenia bardzo ważne w pracy logopedy, zwłaszcza w przypadku małych dzieci lub dzieci z opóźnionym rozwojem mowy, gdyż prowokują do zabawy głosem i posługiwania się nim w określonych sytuacjach, wydawania początkowo prostych, a potem coraz bardziej złożonych dźwięków..

Ćwiczenia te mają też duże znaczenie w pracy ze starszymi dziećmi - służą usprawnieniu pracy rezonatorów i wzmocnieniu głosu, uczą  kontroli nad głosem, umiejętności panowania nad nim, świadomej zabawy głosem, a także różnicowania dźwięków mowy.

Bardzo często ćwiczenia te polegają na naśladowaniu głosów, np. głosów zwierząt..

 

1. Osiołek ryczy : i – o ! i – o ! ( zwracamy uwagę na bardzo wyraziste, aż przesadne ruchy warg: głoska „o” – wargi ściągnięte w dzióbek, „i” – rozsunięte do uśmiechu )
2. Jedzie karetka na sygnale:  i – u ! i – u ! ( jw. )

1. Mruczymy – tak jak miś, tak jak kotek; kotek wygrzewa się na słoneczku i mruczy…; miś podjadł słodziutkiego miodku, teraz gładzi pełniutki brzuszek i mruczy…
2. „Krówka na pastwisku” – mmmmuuuu…. – krówka muczy, a przy tym przeżuwa trawkę ( buzia zamknięta, żuchwa porusza się jak przy żuciu gumy );

 Ćwiczenia i zabawy  słuchowe.

Zabawy i ćwiczenia słuchowe mają ogromny wpływ na rozwój mowy, ale także w znacznym stopniu warunkują naukę czytania i pisania,  stanowią więc ważny element kształcenia dziecka w wieku przedszkolnym. Ich zadaniem jest uwrażliwić dziecko na dźwięki mowy, na pojedyncze głoski, sylaby. Mają doskonalić umiejętność wyodrębniania i różnicowania dźwięków ( sylab, głosek ), łączenia ich w wyrazy.

Pamiętajmy przy tym, by nie mówić o tym, że dziecko „słyszy literkę” -  dziecko słyszy dźwięk, np. dźwięk „m” „z” itd.

Pamiętajmy też, że łatwiej na ogół wyróżnić dziecku dźwięk, który można wydłużyć ( przeciągnąć ), ale nie zawsze możemy to zrobić. Bez trudu wydłużymy takie głoski jak „fff” „llll” „sss” a także wszystkie samogłoski: „a” „o” „e” „u” „y” „i”, nie uda się natomiast przedłużyć takich głosek jak „p” „k” „c”, które zawsze są krótkie.

Nigdy nie można łączyć dźwięku spółgłoski z samogłoską „y” – np. „dy”, „by”, „wy” itd.

 

Do tej grupy ćwiczeń zalicza się również ćwiczenia rytmiczne, polegające na powtarzaniu rytmu, różnicowaniu tempa i wysokości dźwięków.

 

Do najprostszych ale niezwykle ważnych ćwiczeń należy wysłuchiwanie, zapamiętywanie i nazywanie dźwięków z otoczenia ( „Zamknij oczy, posłuchaj, powiedz, co słyszałeś” ) – doskonale ćwiczy ono percepcję ( spostrzegawczość ) słuchową, a przy tym uczy koncentracji, ćwiczy pamięć słuchową.

 

Inne przykłady ćwiczeń i zabaw słuchowych:

 

1. Dzieci wyklaskują swoje imię ( jedna sylaba imienia to jedno klaśniecie ).
2. Podobnie: dzieci wyklaskują nazwy różnych przedmiotów lub odgadują, jaki wyraz wyklaskał rodzic.
3. Zagadki Trolla:  Troll, dając dzieciom prezenty, zadawał zagadkę, nazywając prezent z podziałem na sylaby ( lub na głoski ), np. sa – mo – cho – dzi - ki. Wykonując to ćwiczenie warto wydłużać przerwy między kolejnymi sylabami.
4. Zagadki – zadajemy je wg wzoru: „Co to jest? To jest… okrągłe, czerwone, do jedzenia, kroimy to na kanapki, zaczyna się na ‘po’ …”, „Co tu jest? Nakładamy to na nóżki, kiedy pada deszcz, i zaczyna się to na ‘ka’…”
5. Jakie zwierzątko słychać w wyrazie? zalew, kozaki, listek, kotlet, burak…

 Przykłady ćwiczeń rytmicznych:

-  Wystukaj, jak idzie słoń ( uderzenia wolne i mocne ), jak biegnie myszka ( uderzenia szybsze i lżejsze ),  jak skacze zajączek…

- Powtórz tak, jak wyklaskałam ( np. dwa uderzenia szybsze, jedno wolniejsze – itp.  )

 

( to, co podkreślone, powinno być wyróżnione w taki sam sposób )
 

4.  Ćwiczenia i zabawy oddechowe.

Oddychanie łączy się z procesem mówienia – silny oddech to silny i wyrazisty głos, oddech słaby i nierównomierny ma  czasem związek z niepłynnością mówienia. Nieumiejętność kierowania strumieniem powietrza w czasie wydechu łączy się niekiedy z wadami wymowy.  Dlatego ważne jest, by w naszych zabawach z dziećmi znalazły się także ćwiczenia oddechowe.

W zabawie staramy się różnicować wydech – raz powinien być on krótki i silny, raz długi, równomierny i spokojny. Ważne jest przy tym, by wargi ściągnięte były w dzióbek – łatwiej wówczas kontrolować strumień powietrza.

Ćwiczenia:

1. Dmuchamy przez rurkę ( przez słomkę ) do szklanki z wodą ( sokiem ).
2. Dmuchamy na skrawki waty, papieru, piórka.
3. Zawody – kto dalej dmuchnie piłeczkę?
4. Dmuchanie na świeczkę – zdmuchiwanie świeczki ( mocny wydech ), „tańczący płomyk” ( wydech lekki i długi ).

 

http://www.logopeda.wewladku.pl/